100 Stanów Wolności- Mozaika Ceramiczna
„Sto Stanów Wolności – Kolektywna mozaika ceramiczna”
Katarzyna Sajewicz, Ewelina Wójtowicz
Warszawska Nagroda Edukacji Kulturalnej 2019
I miejsce w kategorii Instytucje Animacji Kultury
Termin realizacji: 5 sierpnia-31 grudnia 2018 rok
Dom Kultury „Praga”, pracownia ceramiczna Stowarzyszenia „Otwarte drzwi”, brama przy ul. Dąbrowszczaków 2
„100 stanów wolności” – kolektywna mozaika ceramiczna to projekt angażujący mieszkańców Warszawy w tworzenie artystycznej instalacji w bramie przy ul. Dąbrowszczaków 2. Na mozaikę złożyło się ponad 100 kafli wykonanych przez uczestników projektu podczas warsztatów prowadzonych przez artystów ceramików, a także kafle stworzone przez artystów zaangażowanych w projekt. W pracy nad mozaiką wykorzystano różnorodne techniki zdobnicze, m.in. relief, szelakowanie, nanoszenie kalki, sitodruk. Korzystano także z materiałów graficznych ze zbiorów Muzeum Warszawskiej Pragi, których kopie zostały naniesione na niektóre kafle. W efekcie powstał nietuzinkowy kolaż o powierzchni ok. 10 metrów kwadratowych. Projekt był subtelnym nawiązaniem do obchodów 100. rocznicy odzyskania niepodległości - tematyka poszczególnych prac nawiązuje do zagadnienia wolności i wyraża indywidualne podejście do tego tematu.
Pomysł na mozaikę powstał na drugim piętrze w pokoju pracowników merytorycznych Domu Kultury „Praga”. Można powiedzieć, że zaczęło się od dobrej kawy i rozmów na temat wolności, niepodległości, patriotyzmu. Zgodnie ustaliliśmy, że każdy z nas jest na swój sposób patriotą i cieszy się swoją wolnością. Następnie zastanawialiśmy się i dyskutowaliśmy, jak można tę obserwację przekształcić w działanie animacyjne. Naszą inspiracją stała się mozaika „Spotkajmy się / Let’s meet”, która powstała w 2016 roku w podziemnym Przejściu Słodowym we Wrocławiu, który stał się w tym roku Europejską Stolicą Kultury.
Mozaika jest jedną z największych tego typu instalacji w Warszawie. To przykład sztuki przestrzeni stworzonej przez mieszkańców pod fachowym okiem specjalistów w dziedzinie ceramiki. W rezultacie mozaika stała się punktem turystycznym na mapie Pragi, który przyciąga i zatrzymuje na chwilę refleksji wielu mieszkańców Warszawy oraz turystów.
Najtrudniejszy okazał się proces wypalania ponad 100 kafli. Szybko okazało się, że piec, który jest w domu kultury nie udźwignie tak dużego przedsięwzięcia. W związku z tym skorzystaliśmy z pomocy zaprzyjaźnionej pracowni Stowarzyszenia „Otwarte Drzwi” oraz wypału w dużym produkcyjnym piecu. Karkołomne było również montowanie mozaiki w grudniu, na kilkustopniowy mrozie.
Największą radością okazał się dzień, w którym mozaika została zainstalowana i odsłonięta. Wokół niej działy się niesamowite rzeczy. Mieszkańcy-twórcy odszukiwali swoje kafle na ścianie. Dzieci wołały „Ten kafel jest mój!”, „Zobacz mamo!”. Tego dnia byliśmy bardzo zmęczeni, ale i szczęśliwi, bo pomysł, który powstał przy kawie, stał się rzeczywistością.